İlk kez 1976 yılında incelenen Cumayanı Mağarası, Zonguldak'ın Cumayanı Mahallesi'ne oldukça yakındır. Mahalle ile mağara arası yaklaşık 1 kilometredir.
Mağarada ilk incelemeler Chris Baue, Dündar Çetin ve Arda Çalı tarafından gerçekleştirilmiştir. Mağara 1976 ve 1978 yıllarında da incelenmeye devam edilmiştir; bu defa farklı arkeologlar tarafından…
Mağaraya ait üç giriş vardır ve mağaranın toplam uzunluğu 10 kilometredir. Ülkemizin önemli mağaraları arasında olsa da çok da ünlü bir yer sayılmaz. Fakat yine de yıl içerisindeki ziyaretçi potansiyeli çok da düşük değildir. Cumayanı Mağarası'ndaki galeriler ve odacıklar arasında botlarla gezinti yapabilirsiniz. Fakat mağarayı çok yağışlı dönemlerde ziyaret etmemenizi öneririz.